ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ vs COVID 19
Κορονοϊός, πανδημία, καραντίνα….πώς διαχειριζόμαστε αυτή την πρωτόγνωρη κατάσταση; Πόσο επιβαρύνει τον τομέα της τέχνης που υπηρετούμε; Πόσο αλλάζει τις ζωές μας; Είναι εύκολη η προσαρμογή στη νέα πραγματικότητα; Μήπως καταλήγουμε να βλέπουμε τον εαυτό μας με ένα εξαιρετικά περιορισμένο τρόπο, σε ένα πλαίσιο που ελαχιστοποιεί τα όνειρα και τις προσδοκίες μας;
Εγγραφείτε στο email μας, creatarts20@gmail.com, για να λαμβάνετε ενημερωτικά άρθρα και κείμενα και γνωρίστε τις διαφορετικές εμπειρίες ανθρώπων. Στείλτε μας τις δικές σας απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο και μοιραστείτε μαζί μας τις σκέψεις σας για την πανδημία και τις τυχόν αλλαγές που έχει επιφέρει στη ζωή σας.
Άγγελος Αγγελίδης
Αιγίνιο, Γενάρης 2021
Το Θέατρο δυστυχώς δεν είναι θέατρο, δεν είναι απλά μια παράσταση, που μας εκπλήσσει, αλλά μια αλήθεια της τρικυμισμένης ζωής, που ευτυχώς μας αφυπνίζει.
Λογοτεχνία είναι η δέκατη Μούσα, που διαθέτει άπειρη υπομονή και ευγένεια απέναντι στον άνθρωπο.
Μουσική. Την νιώθω ως το πιο όμορφο δώρο του Θεού στον υγιή άνθρωπο.
Ζωγραφική. Απόδειξη της διαφοράς μεταξύ ανθρώπου και του Δημιουργού.
Φωτογραφία, για να περνάει ευχάριστα ο χρόνος.
Γλυπτική. Τριδιάστατη τρισδιάστατη ζωγραφική που αν είχε και πνοή ζωής θα έτικτε.
Ποίηση. Διαρκής αμαρτία αθώων πνευμάτων που μας διεγείρουν τρελά. Κι όταν μπορούν κι όταν δεν μπορούν.
Τέχνη και Άγγελος
Τραγουδούσα από μικρός, όταν άκουγα τη Μάνα μου, που είχε και έχει υπέροχη φωνή. Δεν τα κατάφερα ποτέ στη Ζωγραφική, ούτε στον χορό. Στο Θέατρο μάλλον θα μπορούσα να διαπρέψω, είχα τα στοιχεία της υποκριτικής αν και χαρακτήρας ευθύς και ειλικρινής.
Η Λογοτεχνία στα παιδικά χρόνια με κούραζε. Δεν καταλάβαινα γιατί υπάρχει και γιατί αφιερώνονται τόσες ώρες και καταβάλλονται τόσες προσπάθειες. Έβρισκα περιττά τα σχήματα λόγου, ανιαρές τις παρομοιώσεις, επικίνδυνες τις υπερβολές, ανούσιο παιχνίδι τα κρυμμένα νοήματα, κουραστικά τα σημεία στίξης.
«Τα πάντα ρει» διετύπωσε ο Ηράκλειτος. Στην ηλικία περίπου των εικοσιπέντε ετών άρχισα να νιώθω πως ξέφευγα και έπεφτα πολύ εύκολα στον ρυθμικό λόγο. Άρχιζα να μιλώ και κατέληγα σε απαγγελία. Προσπαθούσα να γράψω κείμενο και τέλειωνα με ποιητικούς ρυθμούς. Πολλές φορές φοβήθηκα. Ανησύχησα και φρόντισα να τακτοποιήσω αυτή την αδυναμία μου. Δεν τα κατάφερα και στο τέλος αποδέχτηκα την τάση ποιητικής γραφής. Ρυθμός κοφτός, ρεαλισμός, λέξεις απλές, όχι φιλολογικές, όχι λυρισμός, όχι πλουραλισμός.
Η κοινωνία και η καθημερινότητα, βασικές πηγές έμπνευσης. Προβλήματα και ενδοιασμοί, σκέψεις και διαπιστώσεις, γνώση και φαντασία, εσώψυχα και επιθυμίες αποτελούν την πρώτη ύλη που με εύστοχες σαϊτιές θα γεμίσουν και θα πλουμίσουν το αδρό στημόνι στον ποιητικό μου αργαλειό.
Γνωριμία με τον Άγγελο Αγγελίδη
Γονείς ακτήμονες θρακικής καταγωγής, που τόλμησαν την πρόκληση της ζωής στο Αιγίνιο.
Με συνείδηση αγροτική και αχώριστους συνοδοιπόρους τη φτώχεια και τη δουλειά πήρα Πτυχίο Φυσικού από το ΑΠΘ και κατάφερα να μιλώ Αγγλικά και καλύτερα τα Γαλλικά.
Είμαι κοντά στις νέες τεχνολογίες που δεν τις θεοποίησα ποτέ.
Οργάνωσα Μαθητικά Φροντιστήρια με άριστα αποτελέσματα.
Πρωτολειτούργησα το Γυμνάσιο Καστελλόριζου το 1991.
Καθήκον μας η ενασχόληση με τα κοινά. Υπηρέτησα την Τοπική Αυτοδιοίκηση επικεφαλής Συνδυασμού (1999-2007) στον Δήμο Αιγινίου.
Το έργο των πολιτικών ας ήταν πιο έντιμο και άξιο σεβασμού.
Συνέγραψα Μαθητικές Σημειώσεις και εγχειρίδιο για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση.
Με συνεπαίρνει η βιωματική ποίηση και εξέδωσα την πρώτη συλλογή «Υποχρέωση τιμής» το 2013 και την δεύτερη «Βαθύτερα» τον Ιούνιο του 2017, ενώ το 2018 εξέδωσα την τρίτομη λεξικολαογραφική δουλειά «προσωπικά ακούσματα… όμορφες εμπειρίες».
Άρθρα μου κοινωνικού περιεχομένου φιλοξενούνται σε εφημερίδες και στο διαδίκτυο.
Επανιδρύσαμε τον λαογραφικό σύλλογο Αιγινίου «ΔΗΜΗΤΡΑ», ιδρύσαμε παράρτημα της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών στη Ρόδο και την Ένωση Συγγραφέων Πιερίας στην Κατερίνη.
Ενθουσιάζομαι με τα τριαντάφυλλα και το μεθυστικό άρωμα του γιασεμιού μου στον κήπο.
Ψάχνω τον χειμώνα για λίγο μπρούσκο κρασί, ενώ το καλοκαίρι είναι αρκετός ένας σκέτος καφές σε μια παραλία ελληνική.
χαίρω πολύ
– Κορονοϊός, πανδημία, lockdown.. Προσωπικά πώς σε επηρέασε αυτή η κατάσταση;
Ας μου επιτραπεί να κάνω μια επισήμανση. Λέμε όχι κορονοϊός, αλλά κοροναϊός.
Πολλές σκέψεις, άλλες λογικές και φυσικές και άλλες φανταστικές και υπερφυσικές.
Επειδή ο άνθρωπος με τα έργα του απέδειξε πως είναι ικανός για τα πάντα, δεν είναι παράλογο αν καταφεύγουμε σε ακραίες θεωρίες και υπερβολές. Δυστυχώς, το αποτέλεσμα της όλης πράξης είναι μοιραίο. Και το οδυνηρότερο είναι πως καταντάει μοιραίο για εντελώς ανυποψίαστους και αθώους ανθρώπους.
Αν είσαι επαγγελματίας στρατιώτης ή πολεμιστής, τότε είσαι έτοιμος για όλα.
Αν είσαι επαγγελματίας για ειδικές και δύσκολες αποστολές, είσαι υποψιασμένος.
Αν είσαι τολμηρός σχοινοβάτης, δεν αποκλείεις όλα τα ενδεχόμενα.
Αν είσαι ένας φιλήσυχος αγρότης, γιατί να κινδυνεύεις από τον κοροναϊό ;
Αν είσαι ένας μειλίχιος ιερέας, γιατί να κινδυνεύεις από τον κοροναϊό ;
Αν είσαι ένας υποδειγματικός δάσκαλος, γιατί να κινδυνεύεις από τον κοροναϊό ;
Αν είσαι ένας δημιουργικός καλλιτέχνης, γιατί να κινδυνεύεις από τον κοροναϊό ;
Νομίζω πως έμπλεξαν αρκετά τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της ανθρώπινης νόησης. Επιστήμη με μπροστάρη την Ιατρική και Βιολογία, Τεχνολογία με τα Πληροφορικά Συστήματα, Οικονομία με την ασύδοτη Κερδοσκοπία και την Διεθνή Χρεωκοπία, Κοινωνιολογία με την παγκόσμια Μετανάστευση και την ανερμάτιστη ανεξιθρησκία.
Οι Έλληνες, όσο θα είμαστε θερμόαιμοι, θα είμαστε και επιπόλαιοι και, όσο είμαστε επιπόλαιοι, τόσο τολμηρά θα αντιμετωπίζουμε τις όποιες καταστάσεις. Οι Ελληνίδες Μάνες έπαιρναν τα παιδιά στην αγκαλιά, έκαναν Σταυρό στην Παναγιά, έσερναν το στερνό χορό κι έδιναν νόημα στην ύπαρξή τους μέσα από ένα σκληρό λυτρωμό.
Η περίοδος της άνοιξης του ΄20 δεν άφησε περιθώρια για πολύ λογικές σκέψεις. Δεν καταλάβαμε ουσιαστικά την αλήθεια της πανδημίας. Ζήσαμε πρωτόγνωρες στιγμές. Σχολεία κλειστά. Δρόμοι άδειοι. Κρυμμένα πρόσωπα. Γνωστοί άγνωστοι στη δικιά μας γειτονιά. Πλατείες χωρίς χρώμα, χωρίς βουητό, χωρίς ζωή. Βιτρίνες ψυχρές και αμίλητες. Φόβος και πανικός. Όμως και τα πειράγματα και οι αστεϊσμοί έβρισκαν θέση ανάμεσά μας. Λεονταρισμοί από πολλούς.
Μετρούσαμε μέρες και ώρες με πεποίθηση και με μια ζωντανή βεβαιότητα πως όλα αυτά κάποια στιγμή θα αποτελέσουν παρελθόν. Παρελθόν που θα εμπνεύσει την πέννα για να γράψει ιστορία ή ιστορίες καθημερινότητας, στίχους τραγουδιών ή παραλειπόμενα ή σατιρικά κείμενα.
Πέρασε η άνοιξη, πέρασε και ο πρώτος αναγκαστικός περιορισμός. Πέρασε σχεδόν κατά τον γνώριμο τρόπο και το καλοκαίρι. Βέβαια πρέπει να σεβαστούμε απόλυτα την αντίθετη άποψη και την ένσταση των περισσότερων επαγγελματιών. Πιστέψαμε όμως πως ξεχρεώσαμε. Νομίσαμε πως με το φθινόπωρο και την αρχή των σχολείων θα κάνουμε όλοι μια νέα αρχή.
– Πώς διαχειρίζεσαι την περίοδο που διανύουμε;
Δεν ένιωσα αυτό το συνταρακτικό που θέλουν να εμφανίζουν ορισμένοι. Πολλοί με μέθοδο και με σύστημα παρουσιάζουν τις καταστάσεις με μια εκδοχή υπερβολής. Άλλοι πάλι, ευκολόπιστοι και συνήθως χωρίς δική τους κρίση, παρασύρονται και νομίζουν πως ζουν τραγικές καταστάσεις. Όταν κοιμήθηκες στο λιμάνι, όταν ταξίδεψες ώρες όρθιος σε βαγόνια τριτοκοσμικά, όταν στερήθηκες ψωμί και νερό αποκλεισμένος σε αποκομμένο νησί, όταν ικέτεψες κατ΄ επανάληψη το Θεό για λίγη ελπίδα, τότε αυτά που ζήσαμε ως τώρα δεν μπορούν να κάμψουν το ηθικό μας. Βέβαια δεν είναι ούτε επιθυμία μας, ούτε στόχος, ούτε μέρος από τα μελλοντικά μας σχέδια.
Στεκόμαστε ψύχραιμα σε όποια δυσκολία, φροντίζουμε να υπακούμε στις εντολές των ειδικών, αποφεύγουμε τους λεονταρισμούς και αυτοσχεδιασμούς, σεβόμαστε την συμπεριφορά του συνόλου, συνεργαζόμαστε, σεβόμαστε την κοινωνία.
– Πώς ισορροπείς με όσα ζούμε ;
Φροντίζω πρώτιστα για την καλή σχέση με τα άτομα της άμεσης οικογένειας. Δεν επιβάλλω συμπεριφορές, ούτε ασκώ κατά την προσωπική μου φαντασία πίεση για τακτικές και μεθόδους αντιμετώπισης της πανδημίας. Προσπαθώ να κρατώ ήρεμο το οικογενειακό περιβάλλον. Δίνω προτεραιότητα στην διακριτική παρακολούθηση της υγείας μας, στην υποστήριξη των αναγκών της εργασίας και φροντίζω για την προμήθεια απαραίτητων αγαθών και υλικών με τέτοιο τρόπο και τακτική ώστε να μην δημιουργείται πανικός.
Επικοινωνώ τώρα περισσότερο, τηλεφωνικά βέβαια, με φίλους και γνωστούς και με τα προσφιλή μου πρόσωπα. Μεθοδευμένα αποφεύγω να είμαι υπερρεαλιστής και λεπτολόγος. Θίγω πολλά θέματα γρήγορα-γρήγορα ώστε να μπορώ να αποφεύγω ερωτήσεις που αν μου γίνουν, θα υποχρεωθώ πιθανόν να απαντήσω, λόγω ειλικρινούς χαρακτήρα, με δυσοίωνα μηνύματα. Θέλω να αφήνω κλίμα ευχάριστο, κυρίως σε ευαίσθητους ανθρώπους και ηλικιωμένα άτομα. Άγνοια, περιορισμένη αντίληψη, ατελής ή υπαινισσόμενη πληροφόρηση δημιουργούν φόβο βασανιστικό, πανικό και εφιάλτες.
Δουλεύω παραγωγικά περισσότερο από πρώτα. Ως προχωρημένος εκπαιδευτικός, βρίσκω καλό καταφύγιο σε ένα ήρεμο σπιτικό χώρο, στο γραφείο μου. Οργανώνω πολλή από τη σχολική μου δουλειά, αλλά τη νύχτα αργά και τότε που κουράζομαι από θέματα συνηθισμένα, κεντρίζω λίγο το αγαπημένο μου άτι που υπομονετικά περιμένει σχεδόν κάθε βράδυ τη νέα μου πρόκληση. Αφήνομαι, ξεφεύγω, γράφω μόνο ποίηση, συστέλλομαι, συστέλλομαι, αδειάζω και μικραίνω. Κι όταν πια γυρίσω στις διαστάσεις μου τότε προσπαθώ να κοιμηθώ. Μάταια. Η νύχτα με κουράζει, το πρωί θα αργήσει και πάλι.
Κάθε νέα ημέρα είναι όμορφη, είναι πιο όμορφη από τις άλλες. Ο λαμπερός ήλιος γεμίζει την ψυχή μου με ελπίδα, χαρά, αισιοδοξία. Ήλιο σα βλέπω, τότε Καλημέρα.
– Τι σε ανησυχεί πιο πολύ τώρα, στην εποχή της πανδημίας; Η δουλειά σου, η υγεία σου; Οι δικοί σου άνθρωποι;
Βάζετε σε σύγκριση δυο όμοια και δυο ανόμοια πράγματα. Η υγεία μου και η υγεία των προσφιλών μου ατόμων αντιμετωπίζονται ως ένα και δεν διαχωρίζονται. Νοιάζομαι το ίδιο. Μεταξύ της υγείας και της δουλειάς μου σαφώς και θα πασχίσω πρώτα για την υγεία μου. Η φροντίδα και το ενδιαφέρον για την υγεία δεν πρέπει να συζητιέται, είναι βασικό αυτονόητο. Όσο για την δουλειά μου πρέπει να προσθέσω ότι δεν με απασχολεί τόσο πολύ, όχι από ατομική οκνηρία και προσωπική αδιαφορία αλλά επειδή δεν είμαι ο ρυθμιστής της. Άλλοι παίρνουν αποφάσεις. Εμείς απλά εκτελούμε και πιστά εφαρμόζουμε ιεραρχικά εντολές. Για παράδειγμα, κατά την απομόνωση της άνοιξης και εφόσον ήταν στην δικαιοδοσία μου, θα φρόντιζα ώστε οι μαθητές της Γ΄ Λυκείου που έδιναν Εισαγωγικές Εξετάσεις για ΑΕΙ-ΤΕΙ να συνεχίσουν κανονικά τα εξεταζόμενα μαθήματα όπως και οι μαθητές Β΄ Λυκείου στα τα μαθήματα Προσανατολισμού. Όπως είναι σήμερα τα πράγματα, φροντίζω να μιλάω όσο γίνεται λιγότερο για να μην δημιουργώ σύγχυση και καταστάσεις. Σε τέτοιες απρόβλεπτες καταστάσεις και στιγμές χρειάζεται η κοινωνία πολύ περισσότερο ομοψυχία, ομόνοια, κοινή γραμμή.
– Πόσο επηρέασε η πανδημία του κορονοϊού τον τομέα της τέχνης που υπηρετείς;
Οι καταστάσεις που ζούμε από τον Μάρτιο του 2020 δεν είναι φυσιολογικές. Δεν έχουν αρχή, δεν έχουν διαφαινόμενο τέλος. Δεν μπορείς να προγραμματίσεις. Δεν μπορείς να κινηθείς, δεν μπορείς να συνεργαστείς. Μπορείς μόνο να γράψεις, να γράψεις πολλά. Σκέψεις και ιδέες, φαντασίες και φόβους, παραινέσεις, συμβουλές. Αγωνίες και προφητείες. Πολλά θα επαληθευτούν, αλλά δεν θα είναι όλα αλήθειες. Δεν είναι εύκολο να χαρακτηρίσουμε την εποχή που ζούμε. Μπορεί να υπάρχουν χίλια εμπόδια και να παρουσιάζονται άλλα τόσα προβλήματα στην ολοκλήρωση των σχεδίων κατά τον συνήθη τρόπο, όμως τίποτε δεν μας εμποδίζει να αλλάξουμε το άγραφο χαρτί σε λιμάνι, ήσυχο αγκυροβόλιο αντιλήψεων και αισθήσεων. Τώρα η ψυχή μας έχει ανάγκη να εκφραστεί πολύ περισσότερο από ποτέ. Η καταπίεση του περιορισμού, η απομόνωση, η στέρηση, το υπαρξιακό πρόβλημα, ο φόβος, η ηθική, η κατανόηση, η συνεργασία, η υπομονή, η αβεβαιότητα, η προσπάθεια συνεχούς πληροφόρησης, η παραπληροφόρηση, η φαντασία, είναι κίνητρα ανεξάντλητα.
Η Λογοτεχνία κυοφορεί επί μακρόν. Πιστεύω ότι οι δημιουργίες και το αποτέλεσμα θα φανούν μετά από αρκετό καιρό. Αισιοδοξώ ότι θα δούμε πολλά συμπεράσματα της ζωής μας μέσα από λόγιες δημιουργίες, με σκεπτικισμό και καλλιτεχνικό περιτύλιγμα.
– Αναπροσαρμόζονται τα δεδομένα στο χώρο της τέχνης σήμερα; Εν όψη της πανδημίας του κορονοϊού αλλάζει η επαγγελματική της μορφή;
Ναι, βέβαια. Όλα αλλάζουν, εξ άλλου στόχος των Επιστημών και της Τεχνολογίας είναι οι αλλαγές με εξέλιξη και βελτίωση. Δεν μας ξαφνιάζουν οι αλλαγές, αντίθετα μας κάνουν αισιόδοξους. Δεν αντιδρούμε, αλλά προσπαθούμε να προσαρμοστούμε. Το κόστος ποικίλει για την προμήθεια σύγχρονων συσκευών και των απαραίτητων ηλεκτρονικών μηχανημάτων, λογισμικών και προγραμμάτων για σχετική εκπαίδευση.
Οι περισσότεροι έχω την εντύπωση πως μπορούν και παρακολουθούν τις εξελίξεις. Οι υπόλοιποι θα στερηθούν αρκετά και πιθανόν να στερηθούμε κι εμείς πολλά από αυτούς, από την δημιουργικότητά τους. Ίσως η ανέχεια και η ένδεια να φρενάρει κατά πολύ τις ατομικές δημιουργίες. Εδώ θα είναι παραγωγικό, ωφέλιμο και ηθικό να συνεργαστούμε. Ομαδοποίηση ενδιαφερόντων και ενδιαφερομένων, στήριξη σχεδίων και ιδεών, υλοποίηση και ολοκλήρωση εργασιών, αξιοποίηση και εξασφάλιση της προστιθέμενης αξίας. Ομάδες εργασίας κατά ειδικότητα, κοινές εκδόσεις, διαφημιστικές καμπάνιες, αλυσίδες διακίνησης.
Είναι οδυνηρά επικίνδυνο να ακρωτηριαστούν πνευματικές ικανότητες, να απογοητευτούν και να μαραζώσουν ταλέντα, να χαθούν δημιουργικές δυνατότητες. Είναι αδιανόητο στον καλλιτεχνικό και πνευματικό χώρο να μην μπορούν να ακουστούν όλες οι φωνές, να μην εκπέμπουν όλες οι συχνότητες. Θα κυριαρχήσει μια προγραμματισμένη, εκ των προτέρων ενορχηστρωμένη, κατάσταση που θα περνάει μηνύματα κατά παραγγελία, θα διαμορφώνει συνείδηση, θα καθορίζει ρεύματα και κουλτούρα. Όμως θα λείπει το άλλο μισό, θα είναι άδειο το σύνολο. Η νοητική ζωή θα μαραζώνει, το μέλλον θα περιορίζεται. Χωρίς γλώσσα, δίχως ήχο, χωρίς ψυχή, σκέψη ή αίσθηση η ζωή μας δεν θα είναι πια ανθρώπινη ζωή.
– Στον άνθρωπο υπάρχουν πάντα δύο αντικρουόμενες ανάγκες, η ανάγκη για ελευθερία και η ανάγκη για ασφάλεια. Ποια πιστεύεις ότι κυριαρχεί εντονότερα σήμερα;
Σαν να ξαναμιλήσαμε για τούτο. Για την Ελευθερία πεθαίνουμε, γινόμαστε ήρωες, γράφουμε ιστορία. Η ζωή μας όμως είναι γλυκιά. Η ζωή είναι ένστικτο. Διαφορετικά δεν θα υπήρχαν φυλακές.
– Ζούμε σε μια κοινωνία η οποία προσδιορίζεται από την έντονη, ψυχαναγκαστική πολλές φορές, επιδίωξη της τέλειας ζωής. Πιστεύεις ότι η πανδημία και όσα ζούμε αλλάζουν τις επιδιώξεις μας; Τις προτεραιότητές μας;
Δεν πιστεύω ότι αλλάζουν τόσο εύκολα και γρήγορα οι συνήθειές μας. Είμαστε, ως όντα, οργανισμοί πολυσύνθετοι και ένας τέτοιος οργανισμός πολύ δύσκολα αλλάζει τον τρόπο λειτουργίας του. Ο κοροναϊός πολύ πιο εύκολα μπορεί να αλλάξει και να μεταλλαχθεί, παρά ο άνθρωπος. Παρουσιάζουμε ισχυρή αδράνεια. Εξ άλλου η όλη μας διδαχή, η κατήχηση καταναλωτισμού στην κοινωνία και η οργανωμένη μας εκπαίδευση στοχεύουν πρώτιστα στην βελτίωση του τρόπου της ζωής μας. Εμείς στον τρόπο αυτόν δώσαμε μεγάλες, υπέρμετρες διαστάσεις. Μόλις τα αυστηρά μέτρα της άνοιξης χαλάρωσαν, οι άνθρωποι ξεχύθηκαν στις παραλίες, στις ταβέρνες, στα καφέ. Δεν ήθελαν να στερηθούν τίποτα. Άσχετα που αυτό το τίποτα πιθανό να ήταν ένα πραγματικό τίποτα, δηλαδή το τρίτο ποτό ή ένα ακόμη θλιβερό τσιγάρο.
Μόνο όσοι νιώσουν απειλητική την αναπνοή του ιού θα προσπαθήσουν να προσαρμοστούν σε άλλες τακτικές, νιώθοντας ίσως στέρηση και μεγάλη καταπίεση.
Οι φιλόζωοι δεν ξέφυγαν από το μονοπάτι τους. Οι κυνηγοί δεν λιγόστεψαν την αγάπη για την ενασχόλησή τους. Βλέπετε ότι δεν μετριάστηκε το ενδιαφέρον για το ποδόσφαιρο της Κυριακής.
Θεωρώ πως θα παραμείνουμε ίδιοι με έντονη την λαχτάρα να βρούμε ευκαιρία για να ξαναζήσουμε ότι στερηθήκαμε και μάλιστα σε πιο έντονο βαθμό.
– Ποια συναισθήματα σου βγάζει η σημερινή κατάσταση; Τα αναγνωρίζεις και στους γύρω σου ή διακρίνεις κάτι διαφορετικό;
Η μόνη αλήθεια είναι πως ζούμε σήμερα στη σύγχυση και μόνο στη σύγχυση. Ένα διαρκές, ανανεωμένο αλλά καταληκτικά όμοιο κομφούζιο. Μια κοινωνική διάδραση στην οποία δεν γνωρίζεις ούτε την δράση ούτε την αποδοχή. Δράστης και θύμα γίνονται ένα. Αιτία και αποτέλεσμα σφιχτά και πάλι αγκαλιασμένα όπως σε όλες τις μορφές της φυσικής εξέλιξης. Σκέφτεσαι ανθρώπινα να συμπονέσεις τον πλησίον για την αγωνιώδη του περιπέτεια, μοιραία όμως αλλάζεις όψη και περιφρουρείς πρώτα τη ζωή σου επειδή νιώθεις εκτεθειμένος και ευάλωτος. Προσεύχεσαι στον Θεό για υγεία και μακροημέρευση και αρχίζεις τις ικεσίες πρώτα για την δική σου ύπαρξη και ακεραιότητα.
Το ίδιο βλέπω να ισχύει και στους γύρω συνανθρώπους γύρω μου. Συνεπώς όλοι οι άνθρωποι είναι ίδιοι και αισθανόμαστε το ίδιο μπροστά στην ωμή αλήθεια. Θα παραβλέψω ορισμένους παράγοντες της πολιτικής και της οικονομίας που είναι υποχρεωμένοι να βλέπουν και πιο μακριά, να φροντίσουν για την επόμενη μέρα της κοινωνίας και πιθανόν να μας αιφνιδιάζουν με μη κατανοητές εξαγγελίες και προτάσεις.
– Πόσο εύκολη είναι η ευγνωμοσύνη στις μέρες μας, με όλα αυτά που συμβαίνουν;
Δεν τίθεται θέμα συναισθηματικής ευγνωμοσύνης. Ο άνθρωπος σήμερα δεν έχει περιθώρια επιλογών. Είναι αναγκασμένος να οδεύσει σε μονόδρομο. Ναι, μόνος του, ολομόναχος και στο μονόδρομο της απόλυτης ηθικής συνύπαρξης. Αν δεν νοιαστείς για τον εαυτό σου καταδικάζεσαι. Αν αδιαφορήσεις για τον συνάνθρωπό σου καταδικάζεστε αμφότεροι.
Ο νόμος της επιβίωσης περνάει από τον εξαναγκασμό για κοινή αντιμετώπιση του προβλήματος, για ίδια στρατηγική απέναντι στον αόρατο εχθρό. Η κατάσταση θυμίζει τις γραφές και τις ημέρες της Κρίσεως. Απόλυτη ισότητα παγκοσμίως, μια ανάσα, μια ελπίδα.
Η μόνη ευγνωμοσύνη που θα χρωστάμε θα είναι προς τον Μέγα Θεό που θα μας δείξει τον δρόμο της σωτηρίας.
– Με όλα αυτά που περάσαμε αυτή τη χρονιά έχεις νιώσει να φτάνεις στα όριά σου και πώς το διαχειρίστηκες;
Μεγάλη συζήτηση ανοίγετε. Προκαλείτε πολλά θέματα με μια απλή ερώτηση. Η απάντηση δεν μπορεί να είναι ούτε τόσο σύντομη, ούτε τόσο απλή. Όλα δεν μπορούν να αναφερθούν και μάλιστα με όλη την ειλικρίνεια. Εφαρμοστέο εξ άλλου και το «τα εν οίκω ουκ εν δήμω». Καινούργιες απαιτήσεις στον εργασιακό μου χώρο. Συνεχής άτυπη και περιστασιακή επιμόρφωση. Τεχνολογική αναβάθμιση των εκπαιδευτικών εργαλείων. Οικονομική δαπάνη για απαραίτητο σύγχρονο εξοπλισμό. Διαχείριση χρόνου και ηλεκτρονικών μηχανημάτων στο σπίτι καθώς και φροντίδα για τήρηση κοινής ησυχίας.
Σύζυγος εργαζόμενη σε πολυσύχναστα γραφεία δημόσιας υπηρεσίας. Παιδί μαθητής με αυξημένες υποχρεώσεις, υποψήφιος για ΑΕΙ. Ρευστές και ευμετάβλητες καταστάσεις με συνεχείς κεντρικές εξαγγελίες. Φροντιστήρια, αγωνία, άγχος, καταπίεση. Προγραμματισμός και στόχοι ακριβείας.
Εν ολίγοις η πλάτη έπρεπε να τρέχει πιο γρήγορα από το στήθος μου.
Πολλές φορές απογοητεύτηκα, απόκαμα.
Πολλές φορές θέλησα να βγω έξω, να πάω στην αγαπημένη μου ακροθαλασσιά, να πιω τον σκέτο μου καφέ στο μπρούντζινο μπρίκι της κυρά Βάσως, αλλά δεν μπορούσα. Οι μήνιγγες έσφιγγαν, το μέτωπο ίδρωνε, οι παλμοί πιο πολλοί. Όμως κουμάντο έκανε μια αόρατη ανάγκη. Υπάκουσα γρήγορα και αρκέστηκα στις εντολές και τις υποδείξεις της. Την άλλη μέρα ένιωσα πως ακόμη έχω τα λογικά μου. Ήταν αναγκαίο για την οικογένεια μου και αρκετό για μένα τον ίδιο. Και οι μέρες μια-μια έτσι περνούσαν.
– Ο Καζαντζάκης γράφει « Όσο ζούμε μια ευτυχία, δύσκολα τη νιώθουμε.. Μονάχα όταν περάσει και κοιτάξουμε πίσω μας αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε πόσο ευτυχισμένοι σταθήκαμε…». Θα μπορούσες να πεις ότι το έχεις νιώσει τη χρονιά που μας πέρασε;
Αυτό προσωπικά το λέω κάθε φορά που ξεπερνάω ένα πρόβλημα, δηλαδή κάθε βράδυ. Είμαι αρκετά προσγειωμένος και δεν κυνηγάω ουτοπίες.
– Δίνεις σημασία στη γνώμη των άλλων; Στη γνώμη και την άποψη της μάζας, καθώς λένε; Σε επηρεάζει και αν ναι, σε τι βαθμό;
Ναι. Επειδή από σεβασμό θέλω να ακούω οποιονδήποτε απευθύνεται σε μένα, το βράδυ συλλαμβάνω τον εαυτό μου να βασανίζεται ανάμεσα σε πολλές ξένες σκέψεις και ιδέες. Δεν αφήνω τίποτε σχεδόν ακατέργαστο και αυτό πολλές φορές καταντάει τυραννικό.
Θέλω να ξέρω την άποψη της μάζας. Είναι σημαντικός παράγοντας για το αύριο όλων μας. Δεν αποδέχομαι de facto την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, παίρνω με παιδεμό τις σημαντικές μου αποφάσεις, χαράζω την δική μου ρότα. Όμως η κοινωνία και ο λαός με ενδιαφέρουν, έχουν τη ζωή, είναι η ομορφιά της κάθε Καλημέρας. Συμβιώνω όμορφα ανάμεσά τους.
– Ποιο είναι αυτό που νιώθεις ότι σου λείπει πιο πολύ τώρα με τους περιορισμούς λόγω κορονοϊού;
Η απόλυτη ελευθερία κινήσεων. Για να φροντίσω τους γονείς μου χρειάζεται η διαδικασία της γραπτής Δήλωσης. Για να βγω για περίπατο το ίδιο. Δεν μπορώ οποιαδήποτε στιγμή να βρεθώ με τα φιλικά μου πρόσωπα. Περιορίζεται ασφυκτικά η νυχτερινή έξοδος που πολλές φορές λειτουργεί σαν βαλβίδα εκτόνωσης. Από τα φοιτητικά μου χρόνια συνήθιζα να απολαμβάνω μια τονωτική βόλτα αργά τα μεσάνυχτα στην Εγνατία ή στην Παραλιακή. Η οικογένεια πολλές φορές δημιουργεί αναπόφευκτα καταστάσεις που θέλουν απομόνωση, ηρεμία, ένα διπλό καφέ. Αυτά όμως είναι τυχαία και δεν μπαίνουν σε πρόγραμμα.
Μου λείπει αυτή η Ελευθερία που είχα γιατί την αξιοποιούσα όπως ακριβώς ήθελα και για μένα ήταν πολύτιμη. Μου λείπει όμως πιο πολύ και σαφώς με προβληματίζει η βεβαιότητα για το αύριο και το μέλλον.
– Με όλα αυτά που συμβαίνουν τον τελευταίο χρόνο, καταφέρνεις να αντικρίσεις με αισιοδοξία το μέλλον;
Ναι, σαφώς. Θα υπάρξουν πολλά προβλήματα. Θα στερηθούμε αρκετά υλικά αγαθά και θα κουραστούμε από τους περιορισμούς. Θα αντιμετωπίσουμε καιροσκόπους και αδίστακτους τυχοδιώκτες. Θα ξαφνιαστούμε από την ψυχρή λογική των περισσότερων πολιτικών. Θα αλλάξουμε μικρές μας συνήθειες. Θα προβληματιστούμε συνειδητά. Όμως θα συνεχίσουμε και θα βγούμε στην αντίπερα όχθη έστω κι αν βρέξουμε λίγο τα πόδια στα παγωμένα νερά.
Αν η πανδημία ήταν θέλημα Θεού τότε ο Θεός δεν είναι άσπλαχνος αλλά φιλεύσπλαχνος. Μόλις ολοκληρωθεί το θέλημά Του και ο άνθρωπος λάβει το Άγιο Μήνυμα θα επανέλθει η τάξη και η ισορροπία στον κόσμο.
Αν η Παγκόσμια Κατάρα ήταν ανθρώπινη έμπνευση τότε οι τερατουργοί εγκέφαλοι προνόησαν και το τέλος της, για να μείνει χρόνος και ευκαιρία να δρέψουν τους καρπούς της εγκληματικής τους δράσης.
– Αν ο κορονοϊός ήταν θεατρικό έργο/ πίνακας ζωγραφικής/ λογοτεχνικό βιβλίο/ποίημα/ μουσική/ φωτογραφία, πώς θα το περιέγραφες; Πώς το φαντάζεσαι;
Μόνο Λογοτεχνικό Βιβλίο για Σενάριο ταινίας Θρίλερ θα μπορούσε να είναι. Ταινία που θα παίζει σε άδειες αίθουσες όπως προστάζει, όπως ταιριάζει. Δεν μπορεί να εμπνεύσει. Τίποτε άλλο δε μπορεί να δώσει στην Τέχνη, είμαι απόλυτος σ’ αυτό. Δεν μπορεί να γίνει Θέατρο γιατί θα έπρεπε να έχει πολλούς κομπάρσους. Δεν μπορεί να γίνει Πίνακας Ζωγραφικής γιατί δεν θα έφτανε όλο το μαύρο χρώμα για το τελείωμα. Προσπάθησα επίμονα να βάλω ρυθμό και ήχο στη συμφορά, δεν άντεξα το έγκλημα. Αμαρτία να αμαυρώσω την Ποίηση. Όσοι τόλμησαν να φωτογραφήσουν το μοιραίο, απέτυχαν.
– 2020….. άλλη μια περιστροφή γύρω από τον ήλιο ολοκληρώθηκε…
2021…. ας καταλάβει ο άνθρωπος ότι και στη γη μας Θεός είναι μόνο ο Θεός. Οι άνθρωποι ας μην δημιουργούμε άλλες Βαβυλωνίες.
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ
Επιμέλεια κειμένου
Γκίκα Βιβή
Αρθρογράφος, Συνεργάτης COA
