ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ vs COVID 19
Κορονοϊός, πανδημία, καραντίνα….πώς διαχειριζόμαστε αυτή την πρωτόγνωρη κατάσταση; Πόσο επιβαρύνει τον τομέα της τέχνης που υπηρετούμε; Πόσο αλλάζει τις ζωές μας; Είναι εύκολη η προσαρμογή στη νέα πραγματικότητα; Μήπως καταλήγουμε να βλέπουμε τον εαυτό μας με ένα εξαιρετικά περιορισμένο τρόπο, σε ένα πλαίσιο που ελαχιστοποιεί τα όνειρα και τις προσδοκίες μας;
Εγγραφείτε στο email μας, creatarts20@gmail.com, για να λαμβάνετε ενημερωτικά άρθρα και κείμενα και γνωρίστε τις διαφορετικές εμπειρίες ανθρώπων. Στείλτε μας τις δικές σας απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο και μοιραστείτε μαζί μας τις σκέψεις σας για την πανδημία και τις τυχόν αλλαγές που έχει επιφέρει στη ζωή σας.
Νικολαΐδης Στάθης
Ηθοποιός, Συγγραφέας
Ο τομέας του θεάτρου έχει πληγωθεί περισσότερο από όλους τους άλλους τομείς. Oι άνεργοι στο χώρο του θεάτρου είναι χιλιάδες, χιλιάδες. Γιατί το θέατρο δεν είναι μόνο ο ηθοποιός, είναι και ο μπογιατζής, η ράφτρα, ο ηχολήπτης, ο ηλεκτρολόγος και πάρα πολλά άλλα συναφή επαγγέλματα που έχουν άμεση σχέση με το χώρο. Και στο εξωτερικό, στην Αμερική και το Λονδίνο πάρα πολλές παραγωγές έχουν σταματήσει αλλά ας ευχηθούμε πολύ σύντομα να βγούμε από αυτή την κατάσταση. Γεγονός είναι ότι το κράτος δε στάθηκε δίπλα σε μας, δίπλα στη τέχνη. Θα μπορούσαν να δώσουν ένα αξιοπρεπές μισθό στους εργαζόμενους στο θέατρο για να μπορέσουν να ζήσουν αυτοί οι άνθρωποι, να μη γίνουμε επαίτες. Όταν η ηγεσία και η πολιτεία ενός κράτους δεν αγαπάει την τέχνη, δεν υπάρχει αυτή η ηγεσία.
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Κωνσταντινούπολη. Η μητέρα μου με πήγαινε συνεχώς στο θέατρο. Είχα την τύχη να δω μοναδικές παραστάσεις στην φοβερή όπερα της Κωνσταντινούπολης, η οποία ήταν πρώτη στα Βαλκάνια και τρίτη στον κόσμο. Δυστυχώς τώρα έχει κατεδαφιστεί. Εκεί πρωτοείδα τον «Βιολιστή της στέγης», μια παράσταση που τη λάτρεψα, με 145 άτομα επί σκηνής. Βέβαια και στην Αθήνα είχα την χαρά να παίξω δυο φορές στην παράσταση αυτή, το 2005 και το 2015, με τον φοβερό πρωταγωνιστή, Γρηγόρη Βαλτινό. Όταν ήρθα στην Ελλάδα αρχικά ασχολήθηκα με τον τουρισμό, αλλά πάντοτε μέσα μου υπήρχε το μικρόβιο του θεάτρου. Την εποχή εκείνη είχαμε δημιουργήσει μια θεατρική ομάδα Κωνσταντινοπολιτών και είχαμε ανεβάσει καταπληκτικά έργα. Σε ένα λοιπόν από τα έργα που έπαιξα ήταν ο «Λεπρέντης» του Χουρμούζη. Εκείνη την ημέρα ανάμεσα στους θεατές ήταν και η Μελίνα Μερκούρη, η υπουργός πολιτισμού, η οποία ήρθε μετά στα καμαρίνια και με συνεχάρη για την ερμηνεία μου. Εγώ άδραξα την ευκαιρία και της ζήτησα να με βοηθήσει να εγγραφώ στη δραματική σχολή. Την επόμενη μέρα μίλησε στην Ηρώ Σισμάνη και πήγα στο Ωδείο Αθηνών. Της χρωστάω πολλά. Και έτσι σιγά σιγά μεταπήδησα στην τέχνη που αγαπώ από παιδί. Μέχρι σήμερα με τη σειρά «Κόκκινο ποτάμι» έχω συμπληρώσει τη συμμετοχή μου σε 60 σήριαλ και αμέτρητες θεατρικές παραστάσεις.
– Κορονοϊός, πανδημία, lockdown.. προσωπικά πώς σε έχει επηρεάσει αυτή η κατάσταση; πώς διαχειρίζεσαι την περίοδο που διανύουμε; Πώς ισορροπείς;
Πάντοτε πιστεύω πως σε οτιδήποτε μας συμβαίνει στη ζωή δεν χρειάζεται να μεμψιμοιρούμε και να αναλωνόμαστε στο γιατί έγινε. Πρέπει να παίρνουμε δυνάμεις και να βρίσκουμε τρόπους να το αντιμετωπίσουμε γιατί όλα είναι μέσα στη ζωή και δεν γνωρίζουμε ούτε στο επόμενο λεπτό τι θα μας συμβεί. Ο χρόνος μου αφιερώνεται στη οικογένειά μου και στο διάβασμα. Έχω διαβάσει πάρα πολλά βιβλία αυτούς τους μήνες της καραντίνας. Παράλληλα τελείωσα τη συγγραφή του δεύτερου βιβλίου μου, το οποίο δεν είναι μυθιστόρημα, αλλά αναφέρεται στη ζωή μου στα χρόνια που έζησα στην Κωνσταντινούπολη. Είμαι στη διαδικασία της έκδοσής του, πιστεύοντας ότι θα ενθουσιάσει τους αναγνώστες.
– Τι σε ανησυχεί πιο πολύ τώρα, στην εποχή της πανδημίας; Η δουλειά σου, η υγεία σου; Οι δικοί σου άνθρωποι;
Η υγεία είναι το πιο σημαντικό πράγμα. Πολύτιμο αγαθό. Και πρέπει να σεβόμαστε τόσο τους εαυτούς μας όσο και τους άλλους. Ο τομέας της εργασίας είναι επίσης σημαντικός γιατί τίθεται θέμα επιβίωσης, αλλά η υγεία είναι πρώτιστο αγαθό το οποίο δεν θα έπρεπε να προσβάλλεται στο βωμό του χρήματος.
– Πόσο επηρέασε η πανδημία του κορονοϊού τον τομέα της τέχνης που υπηρετείς;
Άμεσα. Πιστεύω ότι το θέατρο πληγώθηκε εκατό τοις εκατό από την πανδημία. Δυστυχώς επικρατεί τεράστια ανεργία στο χώρο μας, χωρίς βοήθεια και στήριξη από πουθενά.
– Αναπροσαρμόζονται τα δεδομένα στο χώρο της τέχνης σήμερα; Εν όψη της πανδημίας του κορονοϊού αλλάζει η επαγγελματική της μορφή;
Στο βωμό του χρήματος τα πάντα αναπροσαρμόζονται. Τα live Streaming όμως, με τα οποία μας κατακλύζουν δεν είναι μια ζωντανή παράσταση. Το θέατρο είναι ένας ζωντανός οργανισμός με άμεση αλληλεπίδραση του ηθοποιού προς το θεατή.
– Στον άνθρωπο υπάρχουν πάντα δύο αντικρουόμενες ανάγκες, η ανάγκη για ελευθερία και η ανάγκη για ασφάλεια. Ποια πιστεύεις ότι κυριαρχεί εντονότερα σήμερα;
Η ελευθερία φθάνει μέχρι εκεί που εξασφαλίζουμε την ασφάλεια του απέναντί μας, όπως και απαιτούμε από τον απέναντί μας να εξασφαλίσει την δική μας ασφάλεια.
– Ζούμε σε μια κοινωνία η οποία προσδιορίζεται από την έντονη, ψυχαναγκαστική πολλές φορές, επιδίωξη της τέλειας ζωής. Κατά πόσο πιστεύεις ότι η πανδημία και όσα ζούμε αλλάζουν τις επιδιώξεις μας; Τις προτεραιότητές μας;
Τι είναι για τον άνθρωπο τέλεια ζωή; Για μένα τέλεια ζωή είναι τρία πράγματα, υγεία, σεβασμός και κατανόηση. Ποτέ δε ζήλεψα τα πλούτη. Για μένα το κέρδος στη ζωή είναι να είμαι ταπεινός και να αγαπάω το συνάνθρωπό μου.
– Ποια συναισθήματα σου βγάζει η σημερινή κατάσταση; Τα αναγνωρίζεις και στους γύρω σου ή διακρίνεις κάτι διαφορετικό;
Προσπαθώ να νιώθω γλυκά και όμορφα συναισθήματα ανατρέχοντας στις όμορφες παιδικές μου αναμνήσεις στην Κωνσταντινούπολη. Δυστυχώς στην εποχή μας έχουν αλλάξει τα πάντα στο βωμό του χρήματος, παραγκωνίζοντας κάθε σεβασμό προς τον συνάνθρωπο.
– Πόσο εύκολη είναι η ευγνωμοσύνη στις μέρες μας, με όλα αυτά που συμβαίνουν;
Το να είσαι ευγνώμων είναι αρετή. Προσεύχομαι και ευγνωμονώ για όλα όσα έχω αυτή τη στιγμή. Δεν μου αρέσουν οι άνθρωποι να λένε ¨Εγώ¨. Νιώθω πλούσιος και ευτυχισμένος στην καρδιά και στην ψυχή με όλα όσα έχω ζήσει.
– Με όλα αυτά που περάσαμε αυτή τη χρονιά έχεις νιώσει να φτάνεις στα όριά σου και πως το διαχειρίστηκες;
Πάντοτε προγραμματίζω και προβλέπω τα γεγονότα για να μην φτάσω σε όρια, όσο είναι δυνατόν. Έχω μάθει να βηματίζω αργά και σταθερά στη ζωή μου. Στην αρχή της πανδημίας σκέφτηκα, ¨Ωραία, εμφανίστηκε κάτι καινούριο, μια νέα κατάσταση. Πρέπει να προετοιμαστώ, κάτι να κάνω¨. Το θέατρο με δίδαξε εδώ και τόσα χρόνια να προφυλάσσομαι για την κάθε απρόοπτη στιγμή.
– Ο Καζαντζάκης γράφει « Όσο ζούμε μια ευτυχία, δύσκολα τη νιώθουμε.. Μονάχα όταν περάσει και κοιτάξουμε πίσω μας αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε πόσο ευτυχισμένοι σταθήκαμε…». Θα μπορούσες να πεις ότι το έχεις νιώσει τη χρονιά που μας πέρασε;
Σοφά τα λόγια του Καζαντζάκη. Όπως λέμε «κάθε πέρσι και καλύτερα». Ίσως η πανδημία να είναι η αφορμή για όλους μας να εκτιμήσουμε αξίες σημαντικές της ζωής μας. Να εκτιμούμε αυτό που έχουμε και να είμαστε ταπεινοί απέναντι στη ζωή και στους άλλους.
– Δίνεις σημασία στη γνώμη των άλλων; Στη γνώμη και την άποψη της μάζας, καθώς λέγεται; Σε επηρεάζει και αν ναι, σε τι βαθμό;
Πάντοτε σέβομαι τη γνώμη των άλλων. Εάν είναι καλή θα τη σκεφτώ, εάν είναι αντίθετη θα τη συζητήσω. Εξαρτάται από τον τρόπο που θα εκφράσει κάποιος τη γνώμη του. Όταν μου εκφράζουν την αντίθεσή τους με όμορφο και ευγενικό τρόπο χωρίς εμπάθεια με αγγίζει η γνώμη τους.
– Ποιο είναι αυτό που νιώθεις ότι σου λείπει πιο πολύ τώρα με τους περιορισμούς λόγω κορονοϊού;
Μου λείπει η επαφή με τους ανθρώπους, η επαφή με το θέατρο, η επαφή με τους φίλους μου. Όλα αυτά για μένα είναι πολύτιμα. Για αυτό και στράφηκα στον άλλο μου έρωτα που είναι η συγγραφή βιβλίου.
– Με όλα αυτά που συμβαίνουν τον τελευταίο χρόνο, καταφέρνεις να αντικρύσεις με αισιοδοξία το μέλλον;
Εάν δεν έχουμε αισιοδοξία τότε είμαστε χαμένοι. Πάντοτε διατηρώ θετική σκέψη και έχω αισιόδοξη στάση απέναντι στη ζωή. Ονειρεύομαι να κάνω νέα πράγματα, θέλω πάντοτε να δημιουργώ. Δεν μου αρέσει να ακούω από τους ανθρώπους την έκφραση «εγώ τελείωσα, βγήκα στη σύνταξη». Με όπλο το χιούμορ και την αισιοδοξία ως στάση ζωής γευόμαστε τη χαρά και την ομορφιά της.
– Αν ο κορονοϊός ήταν θεατρικό έργο/ πίνακας ζωγραφικής/ λογοτεχνικό βιβλίο/ποίημα/ μουσική/ φωτογραφία, πώς θα το περιέγραφες; πώς το φαντάζεσαι;
Εάν ήταν θεατρικό ή τηλεοπτικό έργο θα είχε θέμα την αντίδραση της φύσης απέναντι στον άνθρωπο για να συνέρθουμε. Γιατί πρέπει να θυμόμαστε ότι έχουμε έρθει στον πλανήτη γη και για να μας φιλοξενήσει πρέπει να τον σεβαστούμε.
– 2020…άλλη μια περιστροφή γύρω από τον ήλιο ολοκληρώθηκε…
2021….. μετά από μια μπόρα έρχεται το ουράνιο τόξο. Ίσως το 2020 να ήταν η καταιγίδα, οι αστραπές και οι βροντές και το 2021 να είναι το ουράνιο τόξο που θα μας φέρει υγεία, ελπίδα, χαρά, αισιοδοξία και ταπεινότητα για να αντιμετωπίσουμε το αύριο.
Σας ευχαριστώ για την πρόσκληση
Νικολαΐδης Στάθης
Ηθοποιός, Συγγραφέας
Επιμέλεια κειμένου
Γεωργία Καμαρίτη
Αρθρογράφος, Συνεργάτης COA
